1.Kështu konfirmohet fillimi i muajit të Ramazanit

Imam Abdul-Aziz bin Abdullah bin Baz (v. 1420)

Burimi: el-Mufid fi Maxhalis Shehr Ramadan, faqe. 8-11

Përktheu: Valdet Gashi

www.perlatmuslimane.com

Sipas të gjithë dijetarëve, hëna e re e Ramazanit konfirmohet kur ajo të shihet. Sepse profeti (salAllahu alejhi ue selem) ka thënë:

صوموا لرؤيته و أفطروا لرؤيته ، فإن غم عليكم فأكملوا العدة ثلاثين

“Agjëroni kur ta shihni atë (hënën e re) dhe ndërpriteni agjërimin kur ta shihni atë, e nëse keni pengesë nga retë, atëherë plotësoni ditët në tridhjetë.” 

Në një formulim tjetër, thuhet:

صوموا لرؤيته و أفطروا لرؤيته فإن غم عليكم فصوموا ثلاثين

“Agjëroni kur ta shihni atë (hënën e re) dhe ndërpriteni agjërimin kur ta shihni atë, e nëse keni pengesë nga retë, atëherë agjëroni tridhjetë ditë.”

Dhe në një formulim tjetër, thuhet:

فأكملوا عدة شعبان ثلاثين يوما

“…plotësoni muajin Shab’an tridhjetë ditë.” [1]

Qëllimi është që agjërimi të filloj dhe të përfundon kur të shihet hëna e re. Nëse ajo nuk shihet, atëherë bëhet e detyrueshme për ta përllogaritur muajin Shaban tridhjetë ditë dhe pastaj të fillohet me agjërim. Gjithashtu, është e detyrueshme për ta llogaritur Ramazanin tridhjetë ditë dhe pastaj duhet të përfundohet agjërimi nëse hëna e re nuk mund të shihet. Ndërsa, në rast se shihet, atëherë është obligim që të veprohet (të fillohet Ramazani gjegjësisht të përfundohet).

Pra është e detyrueshme për muslimanët të agjërojnë kur ata ta shohin hënën e re. Hëna e re e Ramazanit shfaqen në natën e 30 të muajit Shaban. Në këtë rast, muaji Shaban mbetet i mangët, i paplotësuar dhe me këtë gjë njerëzit e agjërojnë ditën në vijim. E njëjta gjë vlen edhe në qoftë se ata e shohin hënën e re natën e 30 të Ramazanit. Në këtë rast ata e ndërpresin agjërimin, dhe agjërojnë vetëm 29 ditë. Por, nëse hëna e re nuk shihet, atëherë duhet bërë përllogaritjen e plotë të muajve Shaban dhe Ramazan në tridhjetë ditë. Në këtë mënyrë veprohet sipas porosisë së haditheve:

صوموا لرؤيته ، و أفطروا لرؤيته ، فإن غم عليكم فأكملوا العدة

“Agjëroni kur ta shihni atë (hënën e re) dhe ndërpriteni agjërimin kur ta shihni atë, e nëse keni pengesë nga retë, atëherë plotësoni ditët.” 

Kjo përfshin muajin e Sha’banit dhe Ramazanin. Në një formulim tjetër, ai thotë:

فإن غم عليكم فصوموا ثلاثين

“…e nëse keni pengesë nga retë, atëherë agjëroni tridhjetë ditë.”

Hëna e re e Ramazanit konfirmohet nëse vetëm një person i besueshëm e sheh atë; ky është mendimi i shumicës së dijetarëve. Është konfirmuar se Umeri (radijAllahu anhu) ka thënë:

تراءى الناس الهلال فأخبرت النبي صلى الله عليه و سلم أني رأيته ، فصام و أمر الناس بالصوم

“Njerëzit dolën për ta parë hënën e re, ndërsa unë i tregova profetit (salAllahu alejhi ue selem) se e kisha parë atë. Kështu që ai agjëroi dhe i urdhëroi njerëzit që të agjërojnë.” [2]

Gjithashtu, është konfirmuar nga i dërguari (salAllahu alejhi ue selem) se një beduin erdhi tek ai dhe i tregoi se ai kishte parë hënën e re. Atëherë profeti (salAllahu alejhi ue selem) tha:

أتشهد أن لا إله إلا الله و أني رسول الله ٌقال : نعم . فأمر بالصوم

“A dëshmon se nuk të adhuruar me të vërtetë përveç Allahut dhe se unë jam i dërguar i Allahut?” Beduini tha: “Po.” Atëherë profeti (salAllahu alejhi ue selem) urdhëroi njerëzit që të agjërojnë.” [3]

Nëse një person i besueshëm e sheh hënën e re, detyrimisht duhet të agjërojmë.

Ndërsa në lidhje me përfundimin e Ramazanit, kërkohet dëshmia e dy personave të besueshëm. E njëjta gjë vlen edhe për muajt e tjerë, të cilët konfirmohen vetëm nga dy persona të besueshëm. Është konfirmuar se profeti (salAllahu alejhi ue selem) ka thënë:

فإن شهد شاهدان فصوموا و أفطروا

“Nëse dëshmojnë dy dëshmitarët, atëherë agjëroni dhe përfundoni agjërimin.” [4]

Është konfirmuar se el-Harith bin Hatib (radijAllahu anhu) ka thënë:

عهد إلينا رسول الله صلى الله عليه و سلم أن ننسك للرؤية فإن لم نره و شهد شاهدا عدل نسكنا بشاهدتهما

“I dërguari i Allahut (salAllahu alejhi ue selem) na obligoi që të fillojmë agjërimin kur të shfaqet hëna e re. Nëse nuk e shohim atë, por në anën tjetër dëshmojnë dy dëshmitarë të besueshëm (jo nga ne) se e kanë parë atë, atëherë fillojmë adhurimin në bazë të dëshmisë së tyre.” [5]

Qëllimi i kësaj është që të argumentojmë se, për përfundimin e të gjithë muajve nevojitet dëshmia e dy dëshmitarëve të besueshëm, të cilët dëshmojnë se e kanë parë hënën e re. Ndërsa në lidhje me fillimin e muajit të Ramazanit, është e mjaftueshme dëshmia e një personi të besueshëm, gjë të cilën e pamë në dy hadithet e mëparshme.

Dijetarët nuk pajtohen se a pranohet dëshmia e gruas ashtu sikurse e burrit në lidhje me fillimin e agjërimit apo jo. Ka dy mendime për këtë çështje. Disa e pranojnë atë në të njëjtën mënyrë sikurse ata pranojnë hadithin e transmetuar nga ajo nëse ajo është e besueshme. Dhe ka disa të tjerë të cilët nuk e pranojnë.

Mendimi i saktë është se ajo nuk pranohet. Kjo fushë e cila i përket burrave dhe është specifike për ta. Burrat janë ata të cilët duhet të dëshmojnë këtë gjë, ngase ata janë më të ditur në lidhje këtë çështje.

Nëse dita e tridhjetë e muajit Shaban nuk konfirmohet nëpërmjet hënës së re kjo ditë quhet “Dita e dyshimtë”. Nuk lejohet agjërimi në këtë ditë sipas mendimit të saktë. Nuk ka rëndësi nëse dita është e kthjellët apo jo. Sepse i dërguarit (salAllahu alejhi ue selem) ka thënë:

صوموا لرؤيته فإن غم عليكم فأكملوا عدة شعبان ثلاثين يوما

”Agjëroni kur e shihni atë (hënën) dhe ndërpriteni agjërimin kur ta shihni atë, e nëse keni pengesë nga retë, atëherë plotësoni muajin Shab’an tridhjetë ditë.” 

Gjithashtu, tha i dërguari (salAllahu alejhi ue selem):

لا تقدموارمضان بصوم يوم أو يومين إلا رجل كان يصوم صوما فليصمه

“Mos agjëroni një ose dy ditë para Ramazanit, përveç ai i cili zakonisht ka agjëruar (nga agjërimi nafile), atëherë le të agjërojë.” [6]

Ai që e sheh hënën e re në natën e tridhjetë të muajit Sha’ban, Ramazan, Sheual ose Dhul-Ka’deh është i detyruar të informojë autoritetet e vendit të tij në lidhje me të parit e hënës. Përjashtimi i vetëm është nëse ai e di që të tjerët e kanë bërë këtë. Kjo është porosia e fjalëve të Allahut (subhanehu ue te ala):

تَعَاوَنُواْ عَلَى الْبرِّ وَالتَّقْوَى

“Ndihmojeni njëri-tjetrin në punë të mira…” El-Maideh 5:2

Dhe e fjalëve të ajetit tjetër:

فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ

“Prandaj frikësojuni Allahut sa të mundeni…” Et-Tagabun 64:16

Profeti (salAllahu alejhi ue selem) ka thënë:

على المرء المسلم السمع و الطاعة

“Muslimani është i obliguar që të dëgjojë dhe të bindet.” [7]

Dhe hadithi tjetër:

أوصيكم بتقوى الله و السمع و الطاعة و إن تأمر عليكم عبد

“Ju këshilloj që të dëgjoni dhe të bindeni edhe nëse ju udhëheq (sundon) një rob.” [8]

Është më se e njohur se, udhëheqësi i shtetit, përmes gjykatës supreme kërkon që ai i cili e sheh hënën e re t’i informojë autoritetet përkatëse. Profeti (salAllahu alejhi ue selem) ka thënë:

صومو لرؤيته و أفطروا لرؤيته و انسكوا لها ، فإن عم عليكم فأكملوا العدة

“Agjëroni kur ta shihni atë (hënën e re) dhe ndërpriteni agjërimin me të parit e saj, e nëse keni pengesë nga retë, atëherë plotësojini ditët.” [9]

Nuk mund të punojmë në përputhshmëri me porositë e këtyre haditheve pa suksesin e fituar nga Allahu, pastaj kjo bëhet me bashkëpunim në mes të muslimanëve duke u përpjekur për ta parë hënën e re dhe të njoftojnë autoritetet. Vetëm në këtë mënyrë arrihet që urdhrat e sheriatit vijnë në vend, vetëm në këtë mënyrë realizohet bashkëpunimi në të mirë dhe devotshmëri.

---

[1] Buhariu (1909) dhe Muslimi (1081).

[2] Ebu Davudi (2342), ed-Darimi (1691) dhe el-Hakim (1541). Autentik sipas Imam Albanit në “Sahih Ebi Davud” (2052).

[3] Ebu Davudi (2340), Tirmidhiu (691), Nesaiu (2112), Ibn Maxheh (1652) dhe ed-Darimi (1692). I dobët sipas Imam Albanit në “Irua’ul-Galil” (907).

[4] Nesaiu (2116). Autentik sipas Imam Albanit në “Irua’ul-Galil” (4/16).

[5] Ebu Davudi (2338) dhe ed-Darakutni (2/167). Autentik sipas Imam Albanit në “Sahih Ebi Davud” (2050).

[6] Muslimi (1082).

[7] Muslimi (1839).

[8] Ebu Davudi (4608), Tirmidhiu (2676), Ahmedi (17184) dhe ed-Darimi (95). Autentik sipas Imam Albanit në “es-Silsiletus-Sahihah” (2735).

[9] Buhariu (1909) dhe Muslimi (1081)  dhe Nasaiu (2116). Autentik sipas Imam Albanit në “Iruaul-Galil” (4/16).