Imam Ibn Kethir ed-Dimeshkij (v. 774)
Burimi: Tefsir el-Kuran el-Adhim (3/423-424)
Përktheu: Valdet Gashi
www.perlatmuslimane.com
Allahu (azze ue xhel) ka thënë:
وَإِذَا رَأَوْكَ إِن يَتَّخِذُونَكَ إِلَّا هُزُوًا أَهَذَا الَّذِي بَعَثَ اللَّهُ رَسُولًا إِن كَادَ لَيُضِلُّنَا عَنْ آلِهَتِنَا لَوْلَا أَن صَبَرْنَا عَلَيْهَا وَسَوْفَ يَعْلَمُونَ حِينَ يَرَوْنَ الْعَذَابَ مَنْ أَضَلُّ سَبِيلًا أَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَهَهُ هَوَاهُ أَفَأَنتَ تَكُونُ عَلَيْهِ وَكِيلًا أَمْ تَحْسَبُ أَنَّ أَكْثَرَهُمْ يَسْمَعُونَ أَوْ يَعْقِلُونَ إِنْ هُمْ إِلَّا كَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِيلًا
“E kur të shohin ty mosbesimtarët e vetmja gjë që duan është që të tallen me ty (e thonë): A ky është ai të cilin Allahu e ka dërguar si të dërguar? Po të mos ishim besnikë ndaj zotave tanë, ai do të na shtynte që ti braktisim ata. Por kur të shohin dënimin do ta kuptojnë se kush është më i devijuar! A e sheh atë që epshet e tij i ka zgjedhur si zot? A merr ti përgjegjësi për një person të tillë? Apo mendon ti se shumica e tyre dëgjojnë ose kuptojnë? Ata janë veçse si bagëti, jo, ata janë edhe më të devijuar.”1
Allahu (te ala) tregon se si idhujtarët e nënçmonin të dërguarin e Allahut ﷺ kur e shihnin atë. Allahu (te ala) tha:
وَإِذَا رَآكَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِن يَتَّخِذُونَكَ إِلَّا هُزُوًا
“E kur të shohin ty mosbesimtarët e vetmja gjë që duan është që të tallen me ty.”2
Do të thotë e akuzonin atë për mangësi dhe të meta. Këtu Allahu (te ala) tha:
وَإِذَا رَأَوْكَ إِن يَتَّخِذُونَكَ إِلَّا هُزُوًا أَهَذَا الَّذِي بَعَثَ اللَّهُ رَسُولًا
“E kur të shohin ty mosbesimtarët e vetmja gjë që duan është që të tallen me ty (e thonë): A ky është ai të cilin Allahu e ka dërguar si të dërguar?”
Këta ata e thanë si nënvlerësim dhe nënçmim:
وَلَقَدِ اسْتُهْزِئَ بِرُسُلٍ مِّن قَبْلِكَ
“Para teje janë tallur me të dërguarit.”3
Allahu (te ala) tregoi dhe tha:
إِن كَادَ لَيُضِلُّنَا عَنْ آلِهَتِنَا لَوْلَا أَن صَبَرْنَا عَلَيْهَا
“Po të mos ishim besnikë ndaj zotave tanë, ai do të na shtynte që ti braktisim ata.”
Domethënë, ai gati i shtyu ata që të largoheshin nga idhujtaria, por ata duruan, rezistuan dhe këmbëngulën. Si rrjedhojë, Allahu i kërcënoi ata duke u thënë atyre:
وَسَوْفَ يَعْلَمُونَ حِينَ يَرَوْنَ الْعَذَابَ مَنْ أَضَلُّ سَبِيلًا
“Por kur të shohin dënimin do ta kuptojnë se kush është më i devijuari!”
Pastaj Allahu i sqaron profetit të Tij se për atë që Allahu ka vendosur që ai të jetë fatkeq (banor i zjarrit) dhe i devijuar nuk mund të udhëzohet nga askush nëse Allahu (azze ue xhel) nuk dëshiron:
أَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَهَهُ هَوَاهُ
A e sheh atë që si epshet e tij i ka zgjedhur si zot?
Çdo gjë që ai ndien dhe pëlqen është feja dhe drejtimi i tij. Allahu (te ala) ka thënë:
أَفَمَن زُيِّنَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ فَرَآهُ حَسَنًا فَإِنَّ اللَّهَ يُضِلُّ مَن يَشَاء
”A atij që vepra e vet e keqe i është hijeshuar dhe e sheh si të mirë (a është i njëjtë me atë që i largohet asaj)? Në të vërtetë, Allahu e devijon atë që do.”4
أَفَأَنتَ تَكُونُ عَلَيْهِ وَكِيلًا
A merr ti përgjegjësi për një person të tillë?
Ibn Abbasi ka thënë:
“Gjatë epokës pagane një burrë mund të adhuronte një gurë të bardhë për një periudhë kohe. Kur gjente një gur më të bukur fillonte ta adhuronte në vend të gurit të parë.”
Pastaj Allahu (te ala) tha:
أَمْ تَحْسَبُ أَنَّ أَكْثَرَهُمْ يَسْمَعُونَ أَوْ يَعْقِلُونَ إِنْ هُمْ إِلَّا كَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِيلً
“A mendon ti se shumica e tyre dëgjojnë ose kuptojnë? Ata nuk janë tjetër vetëm se si kafshë, bile janë edhe më të humbur nga e vërteta.”
Gjendja e tyre është më e keqe se bagëtia që kullosin. Bagëtitë e dinë pse u krijuan. Këta janë krijuar për të adhuruar Allahun ndërsa ata njëkohësisht adhurojnë të tjerët pasi që arsyetimet e tyre kanë pushuar dhe të dërguarit janë dërguar tek ata.
1 25:44.
2 21:36.
3 13:32.
4 35:8.