Është Sunnet për të ngushëlluar ata që janë goditur nga vdekja dhe për ti inkurajuar ata për durim dhe për të bërë dua për të vdekurin, sipas asaj që është transmetuar nga Ibn Maxheh – me një zinxhir të besueshëm nga Amru bin Hazm se profeti (salAllahu alejhi ue selem) ka thënë:
“Besimtari i cili i shpreh ngushëllime vëllait të tij gjatë një sprove, Allahu do ta vesh atë me rrobat e nderit në Ditën e Gjykimit.”
Gjithashtu janë transmetuar hadithe të ngjashme.
“Allahu e bëftë shpërblimin tënd të madh, dhe e bëftë ngushëllim tuaj të mirë dhe e faltë të vdekurin tuaj.”
Nuk duhet mbledhur për ngushëllim dhe të publikohet ajo, në mënyrën që disa njerëz bëjnë sot. Është e ligjësuar për të përgatitur ushqim familjes së të ndjerit, sipas fjalës së profetit (salAllahu alejhi ue selem):
“Përgatisni ushqim familjes së Xhaferit sepse atyre u ka ndodhur diçka që i preokupon ata.”
Transmeton Ahmedi (6/266), Ebu Daudi (3132) dhe Tirmidhi (998) i cili tha se hadithi hasen.
Për sa i përket asaj që disa njerëz sot bëjnë, sikurse familja e të vdekurit cakton një vend të mbledhjes për njerëzit që të mblidhen në të me ta, u përgatitin ushqim atyre dhe angazhojnë njerëz që lexojnë Kuran dhe kështu i shtojnë vetës shpenzime, të gjitha këto janë veprime që janë të ndaluara dhe të shpikura, siç transmetohet nga Imam Ahmedi nga Xherir bin Abdullahi, i cili tha:
“Ne e konsideronim vajtim të mbledhurit te familja e të vdekurit dhe përgatitjen e ushqimit.” [1]
Shejkh ul-Islam Ibnu Tejmijeh (rahimehullah) ka thënë:
“Që familja e të ndjerit mbledh njerëzit për ushqim, që të lexojnë Kuran për të, nuk ishte diçka që ishte e njohur tek Selefët, dhe një grup i njerëzve të dijes e konsideruan këtë të urryer në disa aspekte.”
Dhe et-Tartushi ka thënë:
“Lidhur me ceremonitë (e tilla) të varrimit, është e ndaluar sipas konsensusit të dijetarëve dhe ceremonitë e varrimit janë që të mblidhen kur ata goditen. Ky është një bidat i qortueshëm, për të cilin nuk është transmetuar asgjë dhe gjithashtu pas varrimit mblidhen në ditën e dytë, të tretë, të katërt, të shtatë dhe pas një muaji dhe përvjetori. Ky është një gabim i madh. Pavarësisht nëse kjo gjendet në traditë ose është testamentuar ose që nuk i është dhënë leje për të, ky veprim është i ndaluar dhe është haram ngrënia e atij ushqimi.”
Është ligjësuar vizita e varreve, sidomos për meshkujt, për të medituar dhe për të marrë mësim prej tyre dhe për t’u lutur dhe për të kërkuar falje për ta, sipas fjalës së profetit (salAllahu alejhi ue selem):
“Unë u ndalova nga vizita e varreve, por tani vizitoni ato.” [2]
dhe profeti (salAllahu alejhi ue selem) tha:
“sepse ato ju kujton jetën tjetër.”
Por kjo duhet të bëhet pa udhëtuar dhe kështu vizita e varreve lejohet me tre kushte:
Që vizitorët të jenë burra dhe jo gra, sepse profeti (salAllahu alejhi ue selem) ka thënë:
“Allahu i ka mallkuar gratë që vizitojnë varret.”
Që kjo të mos bëhet duke udhëtuar (duke marrë udhëtim të veçantë për këtë), sipas fjalës së profetit (salAllahu alejhi ue selem):
“Mos udhëtoni askund tjetër me përpos tre xhamive.”
Qëllimi i vizitës është që të meditosh dhe të marrësh paralajmërim prej tyre, dhe që të bësh dua për të vdekurit.
Nëse shkaku është kërkimi bekim prej varreve dhe që ti lutesh të vdekurit që të përmbushen nevojat e tua dhe që të largohen problemet, atëherë kjo është bidat dhe vizitë Shirku.
Shejkh ul-Islam Ibnu Tejmijeh (rahimehullah) ka thënë:
“Ka dy lloje të vizitës të varreve: të lejuar dhe bidat.
Vizita e lejuar është kur ke për qëllim që t’i japësh selam të vdekurit dhe të bësh lutje për të, sikurse e falë namazin e xhenazes pa udhëtuar.
Vizita që është bidat është kur vizitori ka për qëllim që ti kërkojë të vdekurit që t’ia plotësoi nevojat. Kjo është bidat i madh dhe idhujtari. Ose në qoftë se ai ka për qëllim që të bëjë lutje tek varri i personit ose të lutet me anë të tij, atëherë kjo është një bidat i qortueshëm dhe një mjet që të shpie në idhujtari. Kjo nuk ka asgjë të bëjë me Sunnetin profetit (salAllahu alejhi ue selem) dhe askush nga Selefët apo prej imamëve të tyre nuk e ka urdhëruar këtë.”
Dhe Allahu (Te ala) e di më mire dhe selamet dhe salavatet qofshin mbi profetin tone Muhammed, familjen e tij dhe sahabët.
[1] Zinxhiri i besueshëm.
[2] Muslimi dhe Tirmidhi.